Την τελευταία ημέρα της παραμονής του στην Κέρκυρα, ο Guido Fackler, καθηγητής Μουσειολογίας του Πανεπιστημίου του Würzburg, επισκέφθηκε μαζί με φοιτητές της Ομάδας Μουσειολογίας κάποια από τα μουσεία του νησιού. Εξετάζοντας από μουσειολογικής πλευράς τους χώρους και τις εκθέσεις, ο κύριος Φάκλερ τόνισε, εύστοχα, πως δεν υπάρχει δεύτερη ευκαιρία για μια καλή πρώτη εντύπωση, ακόμη και αν η επίσκεψη διαρκεί μόνο δεκαπέντε λεπτά. Στηριζόμενοι σε αυτό το συμπέρασμά του, βρήκαμε την ευκαιρία να κάνουμε μαζί του μια συζήτηση για το ρόλο των μουσείων, και ειδικά για τα μουσεία της Κέρκυρας.
1) Ποιο πιστεύετε πως είναι το πιο σημαντικό στοιχείο που πρέπει να έχουν τα Μουσεία που στεγάζονται σε ιστορικά ή διατηρητέα κτίρια, και πώς μπορεί να αναδεικνύεται ταυτόχρονα η συλλογή και το παρελθόν του κτιρίου;
Σημασία έχει όχι μόνο το περιεχόμενο αλλά και πολλές διαφορετικές παράμετροι που δεν έχουν καμία σχέση με τη μουσειακή έκθεση. Υπάρχουν στοιχεία τα οποία επηρεάζουν ισχυρά τον επισκέπτη, παρόλο που δεν αφορούν στο περιεχόμενο της έκθεσης ή στο ίδιο το μουσείο. Για παράδειγμα, η επικοινωνία μεταξύ των προσώπων του μουσείου και των επισκεπτών είναι εξαιρετικά μεγάλης σημασίας. Πρέπει να υπάρχει μια διάθεση ειλικρινούς προσέγγισης η οποία να κατευθύνει τους επισκέπτες και να τους εξυπηρετεί με βάση τις ανάγκες τους, όπως γίνεται, ή πρέπει να γίνεται, και σε άλλους φορείς, όπως νοσοκομεία, εμπορικά καταστήματα και αλλού.
2) Πιστεύετε, λοιπόν, πως όταν οι άνθρωποι του μουσείου είναι φιλικοί και παρέχουν χώρο για δραστηριότητες, ακόμα κι αν αυτές δεν σχετίζονται απόλυτα με την υπάρχουσα έκθεση ή το ίδιο το κτίριο, δίνουν τη δυνατότητα στον επισκέπτη να συνδέεται με το χώρο;
Θεωρώ ότι τέτοιες δράσεις, που δεν έχουν απόλυτα σχέση ούτε με τον επισκέπτη ούτε με τον τόπο που φιλοξενούνται, έχουν την δύναμη να καταρρίψουν σύνορα.
3) Πιστεύετε ότι τα μουσεία θα έπρεπε να έχουν μια σταθερή στρατηγική αλληλεπίδρασης με τους ανθρώπους/ το κοινό, να έχουν μία συγκεκριμένη οργάνωση ώστε να τους βοηθήσουν να νιώσουν άνετα και να απολαύσουν την εμπειρία;
Είναι σημαντικό να υπάρχει συνεργασία μεταξύ των εργαζομένων ενός μουσείου. Πρέπει να υπάρχει επικοινωνία και καλή διαχείριση, καθώς και σταθερή πολιτική αλληλεπίδρασης με τους επισκέπτες. Επίσης, είναι απαραίτητη η οργάνωση καθώς και η εκπαίδευση των εργαζομένων, με απώτερο στόχο τη διαφάνεια στα μουσεία.
4) Πώς μπορούν τα μουσεία των οποίων η επισκεψιμότητα στηρίζεται κυρίως στον τουρισμό να προσελκύσουν και τους μόνιμους κατοίκους;
Είναι αρκετά δύσκολο, καθώς υπάρχει ένα ταμπού γύρω από τις πολύ συχνές επισκέψεις σε ένα μουσείο. Είναι σημαντικό το ίδιο το μουσείο να φιλοξενεί εκθέσεις και να καταπιάνεται με ζητήματα που προσελκύουν τον επισκέπτη και δημιουργούν σύνδεση μεταξύ του επισκέπτη και του μουσείου, καθώς επίσης και επίδραση του μουσείου στην καθημερινότητα του μόνιμου κατοίκου – επισκέπτη.
5)Υπάρχει στην Κέρκυρα η ιδέα να δημιουργηθεί ένα μουσείο ανοιχτού χώρου. Πιστεύετε ότι μπορεί αυτό να λειτουργήσει και να προσφέρει τόσο στην τοπική κοινωνία όσο και στους τουρίστες;
Πιστεύω ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει, αλλά η επίδραση που μπορεί να έχει εξαρτάται από το πώς θα υλοποιηθεί αυτή η ιδέα. Έχει σημασία η μέθοδος που θα χρησιμοποιηθεί, καθώς και ποια αισθήματα θα δημιουργεί το περιεχόμενο της έκθεσης. Υπάρχουν σίγουρα αρκετές πιθανότητες και διάφορες εναλλακτικές θεωρήσεις για να δημιουργηθεί ένα μοντέρνο υπαίθριο μουσείο. Σίγουρα οι δημόσιες σχέσεις επηρεάζουν το τοπίο, αλλά το σημαντικότερο είναι να υπάρχουν ιδέες που μπορούν να παρουσιαστούν στον κόσμο καθώς και να εξαντλήσουν οι υπεύθυνοι τη δημιουργικότητά τους, στηριζόμενοι στα μέσα που τους παρέχονται.
6) Εμείς, ως Ομάδα Μουσειολογίας, προσπαθούμε να συμβάλουμε στην ανάδειξη των μουσείων και να λειτουργούμε συνδετικά μεταξύ των μουσείων και των επισκεπτών τους. Μερικές φορές όμως παρουσιάζονται εμπόδια. Πώς μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε, με δεδομένο ότι οφείλονται κυρίως σε οπισθοδρομικές απόψεις και συμπεριφορές;
Ο δρόμος για την αντιμετώπιση των στενόμυαλων ανθρώπων είναι αρκετά μακρύς και δύσκολος. Η λύση είναι να συνεργάζεστε με άτομα και φορείς που είναι ανοιχτόμυαλοι απέναντι σας. Δουλέψτε με άτομα και φορείς που είναι διατεθειμένοι να αλλάξουν. Αναζητήστε άτομα που δέχονται τις ιδέες σας και τη δύναμη σας. Αυτή είναι η εμπειρία μου μετά από εφτά χρόνια οργάνωσης μαθημάτων.
